พิพิธภัณฑ์จวนผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม (หลังเก่า)

จวนผู้ว่าฯหลังนี้สร้างขึ้นโดยพระยาพนมครานุรักษ์ (อุ้ย นครทรรภ) ผวจ.นครพนม คนแรก เป็นตึก 2 ชั้น ทรงจั่ว ก่ออิฐถือปูนหลังคามุงกระเบื้องไทย ชั้นล่างปูกระเบื้องซีเมนต์ พื้นชั้นบนปูกระดานไม้เข้าลิ้น สร้างด้วยอิฐดินเผาสมัยโบราณ 

ลักษณะของสถาปัตยกรรมเป็นประตูโค้งครึ่งวงกลมหน้าต่างโค้ง เหนือประตูหน้าต่างเป็นลายปูนปั้น หรือแกะสลัก หลังคาไม่ลาดชันนัก อาคารมีเสาเป็นเสาสี่เหลี่ยมขนาดใหญ่ทั้งสิ้น เนื่องจากแม้จะมีอายุที่เก่าแก่มากแล้ว แต่ยังคงรักษาสภาพและความสวยงามต่างๆ ไว้ได้อย่างดีและยังคงความสวยงามจนถึงปัจจุบัน

พิพิธภัณฑ์จวนผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม มีเนื้อที่ 4 ไร่เศษ ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำโขง ถ.สุนทรวิจิตร อ.เมือง จ.นครพนม อายุเก่าแก่กว่า 80 ปี 

ในปัจจุบันปรับปรุงให้เป็นพิพิธภัณฑ์ เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญของชาวนครพนม  และมีนิทรรศการ "ภาพเล่าเรื่อง" ในอดีตของเมืองนครพนม 

แบ่งเป็น 5 โซน อยู่ชั้นล่าง 3 โซน และชั้นบนอีก 2 โซน 

โซนที่ 1 จะเป็นการเล่าเรื่องอาคารแห่งความทรงจำผ่านภาพ  เป็นการเล่าที่มาของบุคคลที่เคยอาศัยอยู่  และประวัติของผวจ. ที่สร้างอาคารแห่งนี้  

โซนที่ 2  จะเป็นภาพเล่าเรื่องเกี่ยวกับย่านเก่านครพนม  ที่ผู้ชมจะได้เห็นบรรยากาศเก่าๆ ของชุมชนริมโขง  และบางส่วนที่เป็น  UNSEEN จ.นครพนม 

โซนที่ 3 คือ ม่วนซื่นนครพนม  ที่โซนนี้จะมีภาพที่เล่าเรื่องราวความหลากหลายของศิลปวัฒนธรรม  รวมถึงวิถีการใช้ชีวิตร่วมกันระหว่างคนไทย ลาว และเวียดนาม

ชั้นสอง ทุกคนจะได้เห็นภาพไฮไลท์  ยายตุ้ม  จันทนิต  ถวายดอกบัวแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ครั้งที่พระองค์เสด็จประพาสเยือนถิ่นอีสานในปี  2498  และประทับที่แห่งนี้  1  ราตรี  โดยขณะนั้นยายตุ้มอายุได้  102  ปี  ด้วยความจงรักภักดียายเดินทางมารอรับเสด็จแต่เช้า  จนดอกบัวที่รอถวายให้เหี่ยวลงเพราะแสงแดดที่แรงจัดในช่วงบ่าย  อีก  3  ปีต่อมายายตุ้มก็สิ้นชีวิต  

สำหรับชั้นบนนี้จะแบ่งออกเป็น 2 โซน 

โซนที่ 1 เป็นนิทรรศการเล่าเรื่องด้วยภาพ และเสียงระหว่างที่ในหลวง และพระราชินีทรงเสด็จมาประทับแรม  

โซนที่ 2 โซนสุดท้ายจะเป็นการจัดแสดงห้องนอนใหญ่ที่ทั้ง 2 พระองค์ทรงประทับแรม แต่ไม่มีเฟอร์นิเจอร์เนื่องจากทางสำนักพระราชวังเป็นคนขนมา และขนกลับ

อาคารด้านหลังได้ปรับปรุงให้เป็น "เฮือนเฮือไฟ" (เรือนเรือไฟ) เพื่อจัดแสดงเกี่ยวกับประวัติความเป็นมา และการสร้างเรือไฟของ จ.นครพนม ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ที่นี่นักท่องเที่ยวจะได้ชมเรือไฟโบราณที่มีขนาดแค่  4-5  ศอก  และทำด้วยวัสดุธรรมชาติ  

ประวัติ 

จวนผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม (หลังเก่า)  เดิมเป็นทรัพย์สินส่วนตัวของ พระยาอดุลยเดชสยามเมศวรภัคดีพิริยพาหะ (อุ้ย  นาครทรรพ) เทศาภิบาลมณฑลอุดรธานี  ซึ่งเป็น ผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนมคนแรก ก่อสร้างสร้างระหว่างปี  พ.ศ.  2455-2457  ผู้สร้างเป็นชาวญวน ชั้นบนและล่างไม่มีเสา และไม่มีการตอกตะปูแม้แต่ดอกเดียว ใช้การเข้าเดือยไม้ 

ต่อมาพระยาอดุลยเดชฯ ได้ขายอาคารหลังนี้ให้กระทรวงมหาดไทย เพื่อใช้เป็นที่พักของ ผู้ว่าฯ เมื่อ พ.ศ. 2470  ในราคา 2 หมื่นบาท และในระหว่างวันที่ 12-13 พ.ย. 2498  ในหลวงและพระราชินี  เสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมราษฎรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  ทางจังหวัดจึงจัดให้จวนแห่งนี้เป็นที่ประทับแรม  

ปัจจุบันกรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน  สำหรับคนที่สนใจเดินทางไปเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์แห่งนี้  

สอบถามเส้นทางและข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่  ททท.สำนักงานนครพนม  โทร.042-513-490-1